حجت الاسلام علی اکبر میرزایی: دیرم شده بود؛ نماز هم مثل کارهای دیگر نیست که دیر برسی بگویی ببخشید. اگر دیر شود اقامه نماز بهم می خورد و نمازگزارها نمازشان را فرادا می خوانند.
مجبور شدم با پیک موتوری بروم. البته این را هم بگویم پیکی ها کمتر از تاکسی دارها سوال در ذهنشان ندارند و چه بسا چون شخص ثالثی نیست راحت تر هم سوال هایشان را مطرح می کنند.
خلاصه راه افتادیم و هنوز ۵۰ متری نرفته بودیم که پرسید: حاجی راستش یه مشکلی داشتم و پروندم تو اداره ... گیر بود، فرصت زیادی هم نداشتم و مجبور شدم یه مبلغی هدیه بدم تا کارم رو روال بیفته. این که رشوه نیست، درسته؟
= نه، غلطِ غلطه!
- چرا؟
= رو روال بیفته یعنی کارت جلو افتاد درسته؟
- بله.
= این یعنی نوبت کارت نبود و حق یکی دیگه رو گرفتی. اینم یعنی حق الناس. حالا بماند که اون پولم رشوه است نه هدیه. اگر هدیه است چرا به بقیه ندادی!؟
- مطمئنی اینی که می گی درسته؟
= بله، فتوا اینه که پرداخت رشوه و گرفتنش جایز نیست. تازه این برای وقتیه که حق کسی گرفته نشه و برای دیگران مشکل درست نکنیم وگرنه اگر اینجوری بشه که هم گناه رشوه گردنمونه، هم حق الناس.
- آخه اینجوری کار یکم سخت میشه که!
= اونجوری ام کار خیلی سخت میشه! این دنیا یه مقداری دیرتر به کارت برسی راحت تره یا اون دنیا آتش جهنم رو بچشی!؟ داستان حضرت امیر (ع) و برادرش عقیل همین بود دیگه. حضرت فرمود بیا این آهن داغ رو بگیر. گفت: نمی شود. حضرت هم فرمود: تو چطور این آهن داغ رو در دست نمی گیری ولی توقع داری من آتش جهنم رو برای خودم بخرم!؟
قضیه شما هم همین طوره. شما میگی سخته ولی واقعاً فکر عاقبته اعمالمون رو هم می کنیم!؟
یکی از احکام اسلام در حوزه اقتصادی و اجتماعی و حکومتی ، مبارزه با رشوه و رشوه خوای است. در اسلام رشوه دهنده و رشوه گیرنده به شدت محکوم شده است ، در اسلام رشوه ، حرام است و جز گناهان کبیره محسوب می شود.
یکی از بلاهای جوامع انسانی و نابود کننده عدالت و حقوق افراد جامعه ، پدیده شوم ، رشوه و رشوه خواری است که از دیرباز تا به امروز رواج داشته است و تحت عناوینی همچون هدیه ، تعارف ، حق و حساب ، حق الزحمه ، انعام ، شیرینی و ... وجود داشته و دارد.
رشوه ، آثار سوئی بر جامعه و حکومت اسلامی دارد و باعث ایجاد بی عدالتی و پایمال شدن حقوق افراد جامعه خواهد شد . طبقات با نفوذ و دارای تمکن مالی با پرداخت رشوه به راحتی به اهداف و مقاصد خود می رسند و اقشار ضعیف و فقیر حتی قادر به دریافت حق خود نیز نخواهند بود و در این چنین فضای بی عدالتی ، هر کسی نفوذ و پول بیشتری داشته باشد ، برنده و پیروز است.
اما گاهی برخی افراد دچار اشتباه می شوند و گمان می کنند رشوه حتما برای انجام کار حرام است و اگر کارمندی از مردم هدیه گرفت تا کار آنها را انجام بدهد این اسمش هدیه است نه رشوه. این گناه آنقدر خطرناک است که گفته اند حتی در مواردی که احتمال رشوه می دهید هم احتیاط کنید زیرا ائمه آن را معادل کفر بر شمرده اند!
تفاوت هدیه و رشوه
تفاوت بین هدیه و رشوه در این است كه شخص در اعطای هدیه به دیگری، جز اظهار دوستی و محبت غرض و مقصود دیگری نداشته باشد كه چنین عطایی، هدیه محسوب شده و حلال و بلكه مستحب نیز می باشد. اما اگر در این عطا كردن، طمع و توقعی نهفته باشد، وارد در باب رشوه شده و حرام خواهد بود.
معاذ بن جبل از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می كند كه فرمود: «اگر كسی به شما عطیه و ارمغانی داد، مادامی كه عطیه به شمار رفت، یعنی در دادنش جز ثواب طمعی نداشت، گرفتن آن حلال است و اما اگر اسمش عطیه باشد ولیكن در واقع رشوه ای بود كه آن را به طمع دین شما به شما داده اند، در آن صورت گرفتن آن حرام است اگرچه ممكن است این رشوه، فقر شما را از بین ببرد و یا شما را از ترس دشمن ایمنی دهد، با این همه با آن فقر و در آن ترس بسر ببرید و راضی نشوید كه رشوه، دین شما را تباه سازد».
روایت شده پیامبر صلی الله علیه و آله به فردی ماموریت داد تا به نزد قبیله «ازد» رفته و صدقات و زكات های آنان را جمع آوری كند وی پس از جمع آوری آنها، از تحویل چند راس گوسفند خودداری كرد و گفت: این گوسفندان را به من به عنوان «هدیه» داده اند. حضرت فرمود: اگر راست می گویی چرا در منزل خود ننشستی تا این هدیه را برایت بیاورند؟
در اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبری آمده است:
سوال 1244: چنانچه فردى از باب تشکر و قدردانى از کارمند، هدیه اى به او اهداء کند، حکمش چیست؟ هرچند آن کارمند بدون هیچ گونه چشم داشتى، کارى را انجام داده باشد؟
جواب: «هدیه در محیط کار و از جانب ارباب رجوع، یکى از خطرناک ترین چیزها است و هر چه بیشتر از آن اجتناب کنید، به صرفه دنیا و آخرت شما، خواهد بود. فقط در یک صورت، دریافت آن جایز است و آن، این است که هدیه دهنده، با اصرار زیاد و با امتناع مأمور از قبول، بالآخره به نحوى آن را اهداء کند. آنهم بعد از انجام کار و بدون مذاکره و حتّى توقّع قبلى.»
ادامه دارد...