چگونگی نظم آموزی به كودكان دبستانی 6 تا 12 ساله
خواندن، نوشتن و محاسبه كردن بخشی از مهارتهایی است كه بچه ها باید پس از ورود به مدرسه بیاموزند. مهرتهای جسمانی، مهارتهای آكادمیك مانند كار با كامپیوتر و مهارتهای میان فردی همچون همكاری و سازگاریبا مردم از جمله كارهایی است كه بچههای دبستانی باید با آنها آشنا شوند. ایجاد این باور كه آنان اشخاص توانمندیاند، از نشانههای موفقیت درا ین دوران به شمار میآید. والدین باید بكوشند علایق فرزندان خود را یافته با هدایت ایشان در آن زمینه طعم موفقیت را به كودكانشان بچشنانند تا به این ترتیب انها به احساس صلاحیت و شایستگی برسند.
بچههای دبستانی به احساس موفقیت نیاز دارند اما ممكن است راه موفق شدن را ندانند. به كمك فرزندتان و با همكاری آموزگار او در مدرسه میتوانید بفهمید كودك شما در چه زمینههایی امكان موفقیت بیشتری دارد آن گاه زمینههای زیر را فراهم كنید.
انجام برخی كارهای را به آنها واگذار كنید
با این كار در آنها احساس مسئولیت ایجاد شده تواناییهایشان در پذیرش و انجام دادن مسئولیتها افزایشمییابد امام رضا میفرمایند: «از كودك بخواه با دست خودش صدقه بدهد، گرچه به اندازه تكهاینان یا یك مشت خوراكی باشد.»
جلسات خانوادگی تشكیل دهید
در زمانهایی معین برای مثال هفتهای ایك بار همه افراد خانواده جلسه ای تشكیل دهند در این جلسات به هر یك از افراد خانواده فرت داده شودتا مسائل و مشكلات خود را مطرح كنند سپس همه افراد خانواده بكوشند تا راه حلی برای آن مسئله پیدا كنند. در این جلسات بچهها میآموزند تابه مسائل دیگران حساس باشند و نیازهای آنان را نیز در نظر بگیرند. همچنین این گونه جلسات جسارت ابراز عقیده را در كودك ما به وجود آورده و مهارت اجتماعی او را افزایش میدهد.
بازیهای دسته جمعی انجام دهید
بازی نیاز طبیعی كودك است كه بدون آن رشد كاملی نخواهد داشت. بچهها میتوانند با همدیگر یا با بزرگترها بازی كنند. بی توجهی به این نیاز كودك میتواند آثار زیان باری برای وی در پی داشته باشد. در سیره رسول خدا و امامان معصوم نیز توجه ویژهای به بازی كودكان شده است. جابر میگوید: «بر پیامبر(ص) وارد شدم در حالی كه حسن و حسین را بر پشت خود سوار كرده بود و چهار دست و پا راه میرفت و میفرمود: شتر شما چه شتر خوبی است و شما چه سواران خوبی هستید.
میتوانیم دلیل بیاوریم
برخلاف كودكان كم سن و سالتر هنگام تربیت و نظم آموزی به كودكان دبستانی میتوانیم دلیل كارمان را برای آنها توضیح دهیم كودك اگر بداند چرا باید آنچه را از او خواسـتهایم انجام دهد راحتتر خواسته ما را اجابت خواهد كرد و این كار باعث میشود كه انگیزه درونی در او تقویت شده و آن كرا را با میل و رغبت بیشتری انجام دهد.
همه اشتباهات را حل و فصل نكنید
وقتی همه مسائل و اشتباههای فرزندانمان را حل و فصل نمیكنیم به آنان فرصتی میدهیم تا مسئولیت بیشتری درقبال كارهایشان عهده دار شوند و توانایی آنها در حل مسائلشان بال رود. این مسئله تأثیر بسزایی در ارتباء سطح اعتماد به نفس كودكمان دارد و افزایش اعتماد به نفس به معنای تضمین موفقیت كودكمان در آینده میباشد.
كودكانی كه همراه از ناحیه والدینشان حمایت شده و اشتباهاتشان برطرف میشود، افرادی وابسته و بدون اعتماد به نفس كافی بار میآیند، افراد ضعیفی كه هیچگاه نمیتوانند مشكلاتشان را به تنهایی حل كنند. اگر فرزندتان میگوید: «مامان نمیتونم دكمه شلوارم را ببندم» به او بگویید: «سعی كن، میتونی، فقط باید كمی دقت كنی» و یا این كه كمكش كنید تا این كار را انجام دهد.
به آنان بیاموزید كه چگونه مسائل خود را حل كنند.
بچهها در این سن میتواند مراحل مختلف حل مسئله را به شكلی منظم بیاموزند. وقتی بچهها بیاموزند كه مسئله خود را مشخص كنند راهحلهای مختلف را ارائه دهند یكی از راهحلهای را انخاب كنند آن را به كار گیرند و درباره موثرتر واقع شدن آن نظر دهند درباره خود احساس بهتری خواهد داشت. نظم آموزی به بچهها در این مقطع به مفهوم آموزش كنترل خود است كه آن را برای همكاری و كنار آمدن با دیگران نیاز دارند.
چگونگی نظم آموزی به نوجوانان 13تا 18 سال
روش موفق برای نظم دهی به نوجوانان كدام است؟ روشی موفق است كه با وجود دادن آزادی عمل به نوجوانان برای آنان محدودیتهای منطقی ایجاد كند تا آنان با خطر روبرو نشوند. نوجوانان وقتی میبینند پدر و مادرشان محدودیتهای منطقی برایشان قائل میشوند احساس میكنند كه مورد مهر و محبت آنها هستند.با آن كه ممكن است نوجان سركش به نظر آید اما آنان به مهر و محبت ما نیاز دارند. انسان باید بداند كه در چه زمانی ما به آنها افتخار میكنیم باید بدانند كه چه مزانی تصمیم عاقلانه گرفته،ند. باید آنها را در تصمیمگیریها شركت داد و برای نظراتشان احترام قائل شد و اگر اشتباه كردن آنها را بسیار دوستانه و منطقی آگاه كرد.
درباره جوانان و نوجوانان لازم است به این نكته توجه توجه داشت كه تنبیه اثر بسیار كمی دارد، اما در مقابل كلام منطقی و مبتنی بر تخصص را به خوبی میپذریند. برای همین، خوب است پدر و مادرها از این شاخصههای فرزندانشان به بهترین وجه استفاده كنند. همچنین والدین باید نوجوانانشان را همانگونه كه هست بپذیرند، زیرا هر كس توانمندی و استعداد مخصوص خود را دراد و مقایسه افراد با یكدیگر به هیچ وجه درست نمیباشد وآثار مخرب زیادی به دنبال دارد.
اگر میخواهید نوجوانتان را با كسی مقایسه كنید آن كس خود اوست. برای مثال به او بگویید: «قبلا بسیار بیشتر به درسهایت توجه داشتی»
در پایان لازم است به این نكته مهم اشاره كنیم كه نظم آموزی ناگهانی و یك شبه ایجاد نمیشود بلكه نیاز به استمرار و تداوم دارد. در این صورت است كه این نهال به بار نشسته كودك و جامعه از ثمر آن بهرهمند میشود امیدواریم خداوند منان به همه ما توفیق دهد تا این وصیت امام علی را در خود و فرزندانمان جامه عمل بپوشانیم
برگرفته از کتاب نظم آموزی به کودکان نوشته مجید همتی
http: //www.zolal.ir/site/node/683