حوزه نمایندگی ولی فقیه سازمان جهادکشاورزی استان اصفهان

بعضی از احکام خمس

فرد از چه زمانی باید خمس بدهد؟

در دوران کنونی که مشاغل گوناگونی داریم، نظر مراجع تقلید درباره آغاز سال خمسی چیست؟

از چه زمانی، سال خمسی برای مکلف آغاز می شود؟ این پرسشی است که می توان براساس نظر مراجع معظم تقلید، بدان پاسخ داد و آن را ارزیابی کرد.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:

امام خمینی، آیات عظام بهجت، خامنه اى، فاضل لنکرانی و صافى گلپایگانی: آغاز سال خمسى براى کسانى که درآمد تدریجى روزانه دارند (مانند تاجر و کاسب) از وقتى است که شروع به کار مى کنند. براى کارمند و کارگر اولین درآمد و حقوق آنان است و براى کشاورز و مانند آن، از اولین محصولى است که برداشت مى کنند و چنانچه از مخارج سال زیاد آمد، باید خمس آن را بپردازند. [1]

آیات عظام تبریزى، مکارم شیرازی و نورى همدانی: آغاز سال خمسى براى هر کسى، اولین درآمد او است و چنانچه از مخارج سال زیاد آمد، باید خمس آن را بپردازد. [2]

آیات عظام سیستانى و وحید خراسانی: آغاز سال خمسى براى هر کسى، از وقتى است که شروع به کار مى کند و چنانچه از مخارج سال زیاد آمد، باید خمس آن را بپردازد. [3]

[1]. امام، استفتاءات، ج 1، س 135؛ خامنه اى، اجوبة، س 995؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 806 و 814؛ بهجت، وسیله النجاة، م 1382؛ صافى، توضیح المسائل، م 1774 و جامع الاحکام، ج 1، س 608.

[2]. نورى، استفتاءات، ج 2، س 310؛ تبریزى، التعلیقة على منهاج الصالحین، م 1218؛ مکارم، توضیح المسائل، م 1486.

[3]. سیستانى، المسائل المنتخبه، م 593 و وحید، توضیح المسائل، م 1773.

منبع: سایت پرسمان

وضو گرفتن در خانه كسي كه خمس نمي دهد

خانه غير مخمس

پرسش 37 . وضو گرفتن در خانه اى كه صاحب آن خمس نمى دهد، چگونه است؟ آيا اين وضو صحيح است؟

همه مراجع (به جز تبريزى و سيستانى): اگر نمى دانيد كه خانه از پول غيرمخمس تهيه شده، وضو صحيح است.

[52]

آيات عظام تبريزى و سيستانى: گرفتن وضو در اين خانه، صحيح است.[53]

[52]. توضيح المسائل مراجع، شرائط وضو، شرط سوم و چهارم و م 1795 و بهجت، توضيح المسائل، شرائط وضو، شرط سوم و چهارم و م 1408؛ نورى، توضيح المسائل، م 273و 1791 و دفتر: وحيد.
[53]. توضيح المسائل مراجع، شرائط وضو، شرط سوم و م 1795. (احكام وضو، غسل و تيمم-پرسمان(.

استفتاء سايت هدانا از دفتر حضرت آيت الله خامنه اي

شماره استفتاء: 576475

سوال:

۱- اگر اهل خانواده یقیین داشته باشند پدر خانواده خمس نمی دهد، حکم تصرف در اموال و حکم وضو و غسل چگونه است ، وظیفه این افراد چیست؟

۲ -وضو گرفتن در خانه کسی که خمس نمی دهد، چگونه است؟ در صورتی که یقیین داشته باشیم که خمس نمی دهد.

پاسخ:

ج1و2) استفاده اشکال ندارد

مطابق نظر آيت الله سيستاني

استفتاء سايت هدانا از دفتر حضرت آيت الله سيستاني

کد استفتاء: 382303

پرسش:
۱-اگر اهل خانواده يقيين داشته باشند پدر خانواده خمس نمي دهند، حكم تصرف در اموال و حكم وضو و غسل چگونه است ، وظيفه اين افراد چيست؟

۲-وضو گرفتن در خانه كسي كه خمس نمي دهد، چگونه است؟ در صورتي كه يقيين داشته باشيم كه خمس نمي دهد؟

بسمه تعالى

1- آنچه به خانه می آورد برای اهل خانه حلال است و آنها تکلیفی ندارند

2- صحیح است

موفق باشید

دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی سيستانى – بخش استفتائات

طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

استفتاء سايت هدانا از دفتر حضرت آيت الله مكارم شيرازي

كد استفتاء : 9406010196

1-اگر اهل خانواده يقيين داشته باشند پدر خانواده خمس نمي دهند، حكم تصرف در اموال و وضو و غسل چگونه است ، وظيفه اين افراد چيست؟ 2-وضو گرفتن در خانه كسي كه خمس نمي دهد، چگونه است؟ در صورتي كه يقيين داشته باشيم كه خمس نمي دهد؟

پاسخ:

اگر یقین ندارید خانه یا غذای او از پول غیر مخمس تهیه شده، تصرف در آن مانعی ندارد و اگر یقین دارید ما به شما اجازهمی دهیم تصرف کنید و معادل خمس آن را که تصرف کرده ‏اید به سادات نیازمندی بپردازید و اگر تمکن ندارید بر ذمه بگیرید و هر موقع که توانستید بپردازید.

در این زمینه لازم است همسر و فرزندان، با زبان خوش و لحن ملایم همراه با ادب و احترام ایشان را امربه معروف و نهی از منکر نمایند و فواید مادی و معنوی خمس را بیان کرده تا در ایشان رغبت به پرداخت خمس ایجاد شود.

دفتر آيت الله العظمی مکارم شيرازی / بخش استفتائات

…………………………………………………………

مسأله 252 ـ اگر اجمالاً مى دانیم کسى عقیده به خمس دارد و خمس نمى دهد ولى نمى دانیم خصوص مالى را که به ما داده خمس به آن تعلّق گرفته یا نه، مثل این که احتمالاً اموالى از طریق ارث به او رسیده، یا وام گرفته و احتمال مى دهیم این مال از آنها باشد، تصرّف در چنین مالى اشکال ندارد و خمس آن لازم نیست، همچنین قبول دعوت این گونه اشخاص و یا نماز خواندن در خانه آنها جایز است، مگر این که بدانیم غذایى را که تهیّه کرده و یا خانه او از پول هایى است که خمس آن را نداده.

مهمانی رفتن به خانه کسی که خمس نمی دهد

معاشرت با تارك خمس

پرسش 135 . رفت و آمد با خانواده اى كه خمس پرداخت نمى كند، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز تبريزى، سيستانى و وحيد): معاشرت با آنان اشكال ندارد و اگر يقين نداشته باشد به غذاى آنها خمس تعلق گرفته، خوردن آن نيز جايز است و چنانچه احتمال تأثير بدهد، آنان را ارشاد كند.

[1]
آيات عظام تبريزى و سيستانى: معاشرت با آنان اشكال ندارد و مى تواند از غذاى آنها استفاده كند و چنانچه احتمال تأثير بدهد، آنان را ارشاد كند.[2]
آيه اللّه وحيد: معاشرت با آنان اشكال ندارد و اگر يقين نداشته باشد به غذاى آنها خمس تعلق گرفته و شك دارد، بنابر احتياط واجب خوردن آن جايز نيست.[3]

غذاى غيرمخمس

پرسش 136 . عين غذايى كه در مهمانى مى خوريم و خمس آن داده نشده، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز تبريزى و سيستانى): خوردن آن پيش از پرداخت خمس آن يا بدون اجازه حاكم شرع، جايز نيست.[4]

آيات عظام تبريزى و سيستانى: خوردن آن براى ميهمان اشكال ندارد؛ ولى صاحب خانه ضامن خمس است.[5]
تبصره. آيه اللّه مكارم در كتاب استفتائات اجازه داده كه در غذاى غيرمخمس تصرف كنيم و خمس آن را به سادات نيازمند بپردازيم.[6]

1.توضيح المسائل مراجع، م 1795؛ نورى، توضيح المسائل، م 1791؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1408؛ خامنه اى، اجوبة، س 932، 933.
2. توضيح المسائل مراجع، م 1795.
3. وحيد، توضيح المسائل، م 1803.
4. توضيح المسائل مراجع، م 1795؛ نورى، توضيح المسائل، م 1791؛ خامنه اى، اجوبة، س 930 و 928؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1803؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1407 و دفتر.
5. توضيح المسائل مراجع، م 1763 و 1795.
6. استفتائات، ج 2، س 575.(احكام خمس،پرسمان).

حکم یقیین و شک در تعلق خمس

مسأله 1795 انسان نمی‌تواند در مالی که یقین دارد خمسش را نداده‌اند تصرّف کند، ولی در مالی که شک دارد خمس آن را داده‌اند یا نه، می‌تواند تصرّف نماید (1)

این مسأله در رساله آیت اللّه (فاضل) نیست

) مکارم): تصرّف جایز است و قبول بخشش و معامله یا شرکت در میهمانی چنین کسی اشکال ندارد و تفحّص و جستجو لازم نیست.

(خوئی)، (تبریزی)، (سیستانی): مسأله کسی که مالی از دیگری به دست آورد و شک نماید خمس آن را داده یا نه، می‌تواند در آن مال تصرّف نماید، بلکه اگر یقین هم داشته باشد که خمس آن را نداده (سیستانی): اگر او خمس بده نباشد و گیرنده مسلمان اثنا عشری باشد) می‌تواند در آن تصرّف نماید.

(بهجت): مسأله در معاشرت و استفاده از اموال کسانی که انسان می‌داند خمس مال خود را نمی‌دهند، تا علم به بودن ِ خمس در مال ِ موردِ ابتلا ندارد، تصرّف در آنها مانعی ندارد.

توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

http://hadana.ir