پرسش: اگر شیطان در ماه رمضان در زنجیر است، پس گناهان ما در این ماه ناشی از چیست؟
پاسخ: یکی از مقاطعی که فعالیت جنود شیطانی تضعیف میشود، ماه مبارک رمضان است. و در روایات این مطلب به تعابیر مختلف بیان شده است. از جمله:
پیامبر (ص) میفرمایند: در روز نخست ماه رمضان شیاطین سرکش دربند می شوند.[۱]
همچنین حضرت علی (ع) میفرمایند: وقتى ماه رمضان فرا رسید، رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله برخاست و خداوند را حمد گفت و ستایش كرد، سپس فرمود: اى مردم، خداوند شما را از دشمنان جن و انس شما حمایت كرد و فرمود: «مرا فراخوانید تا براى شما اجابت كنم، و به شما وعده اجابت داد، بدانید به راستى خداوند (عزّ و جلّ) بر هر شیطان سركش، هفت تن از فرشتگانش را گمارده است و تا زمانى كه این ماه شما [ماه رمضان] سپرى نشده است نمى توانند آزاد گردند.[۲]
اما عده بسیاری، تاثیر شیطان بر خود در این ماه را تجربه کرده و میکنند. بنابراین روشن است که جنود شیطانی به طور کامل غیر موثر نمی‌شوند. و همچنان توانایی ایجاد انحرافهایی دارند. و در تبیین چگونگی تاثیر شیطان، علیرغم روایات بیان کننده محبوس شدن شیطان چند احتمال میتوانیم طرح کنیم:
۱- سبب حبس شدن شیطان، عمل روزه‌داری است. چرا که گرسنگیِ ناشی از روزه، راه ورود شیطان را مسدود می‌کند کما اینکه پیامبر (ص) میفرمایند: شیطان مانند خون در انسان جارى مىشود، پس با گرسنگى، مجارى او را تنگ كنید.[۳] در واقع محدود شدن شیطان برای هر کس به میزان اثرگذاری روزه اوست. و کسانی که روزه نمیگیرند یا آداب آن را به خوبی رعایت نمی‌کنند، شیطان در مقابلشان محدود نیست و به همین جهت تاثیر شیطان را احساس میکنند. در واقع محبوس شدن شیاطین برای عده‌ای مخصوص است.
۲- شیطان برای همگان در بند میشود، اما اعمال و رفتار ما، سبب آزادی او میشود و به همین سبب میتواند بر روی ما اثرگذار باشد. و روایت ذیل میتواند بر این مطلب دلالت داشته باشد:
پیامبر (ص) میفرمایند: ای مردم در این ماه درهای بهشت باز است، از خداوند بخواهید آن را بر شما نبندد، و درهای آتش بسته است از پروردگارتان بخواهید آن را بر شما باز نگرداند، و شیاطین را بسته‌اند، از پروردگارتان تقاضا کنید که آنها را بر شما مسلّط نگرداند.[۴]
و حتی رفتار ما در قبل از ماه مبارک رمضان نیز میتواند در این باره موثر باشد.[۵]
۳- منظور از در بند شدن شیاطین، در بند شدن همه آنها نیست. کما اینکه در بعضی از روایات تعبیر شیطان با الفاظی نظیر "مرید"[۶] مقید شده است. و سید بن طاووس نیز این احتمال را با وجوه مختلفی ذکر کرده است. از جمله اینکه شاید هر ماه، شیاطین مخصوص به خود داشته باشد و تنها شیاطین مخصوص ماه رمضان در بند میشوند اما سایر شیاطین همچنان مشغول فعالیت خویش هستند. یا اینکه اگر چه شیاطین در بند میشوند، اما ابلیس همچنان آزاد بوده و به فعالیت خویش میپردازد.[۷]
علاوه بر اینکه تنها عامل موثر در انجام گناه، شیطان نیست و انسان نباید از تاثیر نفس اماره خود غافل شود.
1- عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۲، ص۷۱، ح ۳۳۱.
2- وسائل الشیعة، ج۱۰، ص ۳۰۴، ح ۱۳۴۷۷.
3- مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۶، ص۲۲۰، ح۱۹۶۵۰.
4- أمالی الصدوق، ص۹۵، المجلس العشرون.
5- ر.ک: الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة،ج۱، ص ۷۳.
6- وسائل الشیعة، ج۱۰، ص ۳۰۴، ح ۱۳۴۷۷.
7- ر.ک: الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة،ج۱، ص ۷۳.
http://www.soalcity.ir/node/2195